Σφαγή των χριστιανών στο Ηράκλειο

Τη νύχτα της 23ης προς 24η Ιουνίου 1821 έφτασε στο Ηράκλειο η είδηση της έκρηξης της Ελληνικής Επανάστασης και των σφαγών των χριστιανών στην Κωνσταντινούπολη και αλλού και ο όχλος των μουσουλμάνων ξεκίνησε σφαγές αμάχων μέσα στην πόλη του Ηρακλείου. Έως 800 θύματα αναφέρονται, μεταξύ των οποίων ο μητροπολίτης και άλλοι επίσκοποι. Πολλά θύματα υπήρξαν τις επόμενες ημέρες και στα γύρω χωριά.

Ἐν μέσῳ τοσούτου θορύβου καὶ καταπληκτικοῦ τρόμου κατέπλευσεν ἐξ Ἁλικαρνασσοῦ τὴν νύκτα τῆς 23 πρὸς τὴν 24 Ἰουνίου μὲ τὸ πλοῖον του Ὀθωμανός τις Κρής, Μπιλὰλ Πουλάκας ὀνομαζόμενος, εἰς τὸν λιμένα τοῦ Ἡρακλείου, διαφυγὼν τὴν προσοχὴν τῶν περιπλεόντων ἑλληνικῶν πλοίων· οὗτος μετεκόμισε καὶ τάταριν ἐκ τοῦ Βυζαντίου ἀποστελλόμενον μὲ σουλτανικὰ προστάγματα καὶ ἕνα δερβίσην. Μόλις δὲ ἐξῆλθεν ὁ λόγος ἀπὸ τὸν πλοίαρχον καὶ δερβίσην ὅτι «σφαγαὶ γενικαὶ ἐξετελέσθησαν ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἐν Σμύρνῃ καὶ ἀλλαχοῦ τῆς Τουρκίας, διότι πανταχοῦ οἱ ἄπιστοι ἐπιβουλεύονται τὸ βασίλειον», καὶ παρευθεὶς ἔγινεν ἅπας ὁ ὄχλος ἀκράτητος. Περιτρέχοντες λοιπὸν λυσσωδῶς εἰς τὰς ἀγυιὰς καὶ ρύμας τῆς πόλεως, ἐθανάτωναν ἀνηλεῶς ἄνευ διακρίσεως προσώπων τοὺς ἀπαντωμένους ἀόπλους καὶ ἀδυνάτους Ἕλληνας· ἐλεηλάτουν ἁπάσας τὰς χριστιανικὰς οἰκίας· ἐφόνευον καὶ ᾐχμαλώτιζον γυναῖκας, ἀθώας παρθένους καὶ ἄκακα παιδία· […] Ἐφονεύθησαν ὅμως κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν ἐντὸς τοῦ φρουρίου ὀκτακόσιοι περίπου χριστιανοί. […]

Κριτοβουλίδης, 133

Ηράκλειο, πόλη