Μάχη στα Τσικαλαριά

Οι επαναστάτες προσπάθησαν να πλήξουν τα αιγυπτιακά στρατεύματα προτού αυτά καταφέρουν να εκστρατεύσουν μέσα στο νησί. Στα Τσικαλαριά, έξω από το λιμάνι της Σούδας έγινε πεισματώδης ολοήμερη μάχη στην οποία συμμετείχαν επαναστάτες από όλο σχεδόν το νομό Χανίων. Ο Χασάν πασάς, εκτός των αιγυπτιακών στρατευμάτων, συγκέντρωσε τους Οθωμανούς στρατιώτες των Χανίων αλλά και των επαρχιών Σελίνου και Κισάμου. Οι επαναστάτες αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στη Μαλάξα, προς τους βόρειους πρόποδες των Λευκών Ορέων όπου ήταν η βάση τους και την επόμενη ημέρα να φύγουν ψηλότερα, στους Κάμπους. Οι Αιγύπτιοι κατέλαβαν τη Μαλάξα και στρατοπέδευσαν στον Κλαδισό, έξω από τα Χανιά.

Οὕτω λοιπὸν διατεθειμένων ἀμφοτέρων, ἡ μάχη ἐπροκαλέσθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων, ἐκ τῶν ὁποίων ἀπὸ τὸ πρωὶ τῆς 12 ἢ 13 τοῦ μηνὸς ἐλθόντες τινὲς ἐπυροβόλησαν τοὺς Τούρκους, τοὺς κατέχοντας ὀχυρώματά τινα περὶ τὰ Τσουκαλαριά· ἐξελθόντες δὲ καὶ οἱ Τοῦρκοι τότε, ἀντέκρουον ἰσχυρῶς τοὺς ἐπιτεθέντας, ἡ δ’ ἄμυνα ἐπροχώρει τότε πεισματωδεστάτη ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν. […] Διήρκεσε δὲ τοιαύτη πεισματώδης πάλη μέχρι σχεδὸν βαθείας νυκτός, ὁπότε ἀπεσύρθησαν οἱ Ἕλληνες εἰς Μαλάξαν, ἀφήσαντες τὰς θέσεις των· […] οἱ δὲ Τοῦρκοι, διανυκτερεύοντες εἰς τὰς θέσεις των, ἐπερίμενον νὰ ἐπαναλάβωσι τὴν ἐπιοῦσαν τὸν πόλεμον, ἐπιμένοντες διὰ πάσης θυσίας νὰ γίνωσι κύριοι τῆς ὀχυρᾶς Μαλάξης. Τὴν πρωίαν ὅμως, μὴ ἰδόντες Ἕλληνας ἔμπροσθέν των, κατέλαβον αὐτὴν ἀμαχητὶ καὶ ἐγκατέστησαν φρουρὰν δυνατήν, καὶ φρούραρχον τὸν χιλίαρχον τότε Μουσταφᾶν· ἀσφαλισθεὶς δὲ οὕτως ἐντεῦθεν ὁ Χασὰν πασᾶς, μετέφερε τοὺς λοιποὺς στρατιώτας εἰς Κλαδισσόν, ἔνθα ἐσκήνωσε καὶ αὐτός.

Κριτοβουλίδης, 204-206

Τσικαλαριά, Σούδα