Κατάληψη του φρουρίου της Γραμβούσας

Το φρούριο στη νησίδα Γραμβούσα ήταν το δυτικότερο από τα τρία φρούρια σε νησίδες στρατηγικής θέσης, μαζί με τη Σούδα και τη Σπιναλόγκα. Οι επαναστάτες στην Κίσαμο αντιλήφθηκαν ότι το φρούριο δεν είχε επαρκή φρουρά και χρησιμοποιώντας τέχνασμα κατάφεραν να αιχμαλωτίσουν τον Οθωμανό φρούραρχο και να το καταλάβουν.

Ἀπέβησαν λοιπὸν οὗτοι τότε εἰς τὴν νῆσον κατὰ τὴν ἄμμον πρὸς τὸν ἱστάμενον κατὰ τὴν δυτικὴν εἴσοδον ὀχυρὸν πύργον ἑνετικῆς κατασκευῆς, ὅπου ἐστέκοντο καὶ οἱ ἐν Γραμβούσῃ τρεῖς ὑπόλοιποι Τοῦρκοι, διὰ νὰ ὑποδεχθοῦν τοὺς ἐρχομένους, ὑποθέτοντες αὐτοὺς ὡς Τούρκους, οἵτινες ἠγνόουν ὅλως περὶ τῶν μέχρι τοῦδε εἰς Τηγάνιον πεπραγμένων. Ἀφοπλίσαντες δὲ καὶ τούτους παρευθὺς καὶ ἀφήσαντες τέσσαρας ἢ πέντε νὰ φυλάττουν τὸν παρὰ τῷ αἰγιαλῷ πύργον, καὶ ἐκεῖθεν τοὺς εἰς τὴν παραλίαν Τούρκους, ἀνέβαινον οἱ λοιποὶ δρομαῖοι εἰς τὸ φρούριον. Πρῶτος δὲ πάντων, μετὰ μεγίστης ταχύτητος, ἐπλησίασεν ὁ Κουμὴς πρὸς αὐτό, καὶ μετ’ αὐτὸν ὁ Παχυνάκης. Εὑρόντες δὲ ἀνεῳγμένην τὴν πύλην ἄνευ τινὸς φρουροῦ, εἰσῆλθον ἔμπλεοι χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως, εἰσελθόντων παρομοίως κατόπιν καὶ τῶν λοιπῶν, ὅτε ἔκλεισαν καὶ τὴν πύλην· διότι ἔδραμον παρευθύς, οἱ μὲν εἰς τὰς οἰκίας, ὁ δὲ Κουμὴς πρὸς τὰς ἐπάλξεις, πυροβολῶν μὲ τὰ κανόνια διὰ νὰ ἀναγγείλῃ τὰ περὶ τῆς κυριεύσεως καὶ εἰς τοὺς λοιπούς, χωρὶς νὰ εὕρουν οὐδένα ἄνθρωπον εἰς τὸ φρούριον.

Κριτοβουλίδης, 342

Φρούριο Γραμβούσας